مباني نظري و پيشينه پژوهش قصه

مباني نظري و پيشينه پژوهش قصه درماني كودكان

مباني نظري و پيشينه پژوهش قصه درماني كودكان

در  66 صفحه ورد قابل ويرايش با فرمت docx

توضيحات: فصل دوم پايان نامه كارشناسي ارشد (پيشينه و مباني نظري پژوهش)

همراه با منبع نويسي درون متني به شيوه APA جهت استفاده فصل دو پايان نامه

توضيحات نظري كامل در مورد متغير

پيشينه داخلي و خارجي در مورد متغير مربوطه و متغيرهاي مشابه

رفرنس نويسي و پاورقي دقيق و مناسب

منبع : انگليسي وفارسي دارد (به شيوه APA)

نوع فايل: WORD و قابل ويرايش با فرمت docx 

قسمتي از متن مباني نظري و پيشينه

قصه ، جايگاه و كابردهاي باليني آن

اهداف ادبيات كودكان

ادبيات همواره به شكافتن عمق فكر و احساس و زندگي انسان و بيان تضادهاي آن مي پردازد و از ديد ارزشهاي پايدار انساني به مسائل مي نگرد و هرگز آموزش مستقيم را هدف قرار نداده است . ادبيات از طريق واقعيت ها و حقايقي كه از عمق اثر تراوش مي كند خود آموزنده بوده و سعي نداشته براي هر مسئله راه حلي را عنوان كند و مدعي ارائه طريق نبوده، بلكه با اصالت خود خواننده را به تفكر، تعمق و جستجو وا داشته و نيروهاي دروني او را به حركت در مي آورد . با تازگي خود، چه در محتوي و چه در قالب ديد و شناخت خواننده را گسترش مي دهد (قزل اياغ ، 1389 ) .

2-3-2-روند رشد ادبيات كودكان در جهان

روند رشد ادبيات كودكان در جهان ، به برداشت ها و تفسيرهايي كه در هر عصر و دوره اي از كودكان مي شده است ، بستگي مستقيم دارد . چهار مرحله مشخص در اين روند ديده مي شود . عصر ادبيات شفاهي ، كه در آن دوران كودكي، تعريف شده و مشخص نبوده است . (قزل اياغ ، 1389 ).

لذا كودكان در هر آنچه بزرگسالانشان به آن دسترسي داشته از طريق شفاهي سهيم مي شده اند . لالائيها ، اسطوره هاي قصه هاي پريان ، حكايت ها و داستانهاي حماسي و پهلواني از آن جمله اند . در قرون وسطي با وجود خط و كتابت و سواد به دليل محدوديت كليسا ، تربيت مدرسه اي كودكان كه در رم پايه ريزي شده بود گسترش نيافت ، لذا كودكان نتوانستند از اندك كتابهاي موجود بهره بگيرند . در قرن شانزدهم تا هجدهم با گسترش آزاد انديشي و اهميت يافتن دوران كودكي به تدريج كودكان در دايره توجه قرار گرفتند و كارگردآوري ادبيات شفاهي و مكتوب كردن آنها براي كودكان ، ادبيات كودكان را وارد دومين مرحله حيات خود كرد . در اين دوران به دليل گسترش صنعت چاپ ، كتابهاي خاص كودكان شكل گرفت ، كه محتواي آنها برگرفته از همان ادبيات شفاهي بود . در قرن هجدهم تحت تأثير انديشه هاي روسو نگرش به كودكي كاملاً تغيير يافت و كودكي دوران كاملاً مستقلي شناخته شد و اين كه بايد كودك را تحت تعليم قرار داد و او را به طبيعت انساني اش رساند . در آغاز قرن نوزدهم ، هانس كريستين اندرسون [1] دانماركي اولين كسي بود كه شروع به نوشتن براي كودكان كرد و ادبيات كودكان را وارد مرحله سوم ، كه خلق اثار با توجه به الگوهاي ادبي كهن بود كرد . بعد از آن در قرن نوزدهم و بيستم نويسندگاني در جهان ظهور پيدا كردند كه تمام توان خود را در خدمت خلق ادبي قرار دادند . قرن بيستم اوج شكوفايي ادبي ، و كيفيت هنري آثار مخصوص كودكان شد . در پايان اين قرن ، با گسترش فناوريهاي جديد و انقلاب الكترونيكي ، ادبيات كودكان در برابر جاذبه ها و ترفندهاي نور ، صدا و رنگ ، در شرايط متزلزلي قرار گرفت . علي رغم آن كارشناسان اين حوزه با پينشهاد راهكارهايي اميدوارند كتاب كودك با نوعي تجديد سازمان واقع بينانه و پذيرش اين اصل كه ديگر كتاب تنها رسانه نيست و خواندن در كنار ديدن و شنيدن مطرح مي شود بتواند به حيات خود ادامه دهد و رسالت خود را كه ايجاد نوعي تفاهم در بين كودكان جهان است به دوش بكشد (قزل اياغ ، 1389 )

2-3-3-قصه و اهميت آن

قصه يا داستان ، سخن يا نوشته اي است كه در آن گوينده يا نويسنده فكر و هدفي را در قالب رويدادهاي واقعي يا خيالي ، كه براي شخصيت هاي گوناگون پيش مي آيد ، بيان مي كند و كنجكاوي شنونده و يا خواننده را بر مي انگيزد تا از دنباله ي رويدادها و نتيجه آنها آگاه شود (ميرهادي ، 1371)

اريكسون در تعريف داستان از يك روش سنتي پيروي مي كرد . تا جايي كه به ياد داريم از داستان براي انتقال ارزشهاي فرهنگي و اخلاقي استفاده شده است يك قرص تلخ را با مايع شيرين راحت تر مي توان بلعيد . توصيه هاي صريح فراموش مي شوند ، اما وقتي همين توصيه ها در قالب يك داستان جالب و سرگرم كننده ارائه مي شود گيرايي آنها چند برابر مي شود (اريكسون ترجمه ، قراچه داغي ، 1386 ) .

[1]-Hans  Anderson

...

2-3-4-نقش قصه در رشد عاطفي ، اجتماعي و شناختي كودك

بسياري از نيازهاي عاطفي كودكان از طريق شنيدن داستانها ارضا مي گردد . آنها تحت تأثير قصه ها ياد مي گيرند كه چگونه عواطف و احساسات خود را ابراز كنند و چگونه از عواطف ديگران بهره مند گردند (غني ، 1376 )

از ويژگي هاي قصه ، كاركرد ،" آشكارسازي" غير مستقيم نيازها و انگيزه هاي پنهان مخاطب است . اغلب انسان ها از برملا شدن انگيزه هاي ناهشيار خود اجتناب مي كنند . اين سركوب و واپس زني يك مكانيسم غير ارادي و ناهشيار است كه غالبا به شيوه ها و اشكال مختلف در رفتار و احساسات آدمي خود نمايي مي كند . شنيدن قصه ها و حكايت ها ، امكان آن را فراهم مي آورد تا مخاطب از طريق مكانيزم هاي مختلف دفاعي ، نظير فرافكني ، درون فكني ، همانند سازي ، جبران و والايش بتواند هم انگيزه ها و نيازهاي سركوب شده خويش را بشناسد و هم آنها را به شكل متعالي تر والايش و پالايش كند (كريمي ، 1388 ) .

قصه گويي مي تواند نقش اساسي در رشد شعور اجتماعي و نيز تقويت سواد كودكان داشته باشد. ايجاد روحيه دوستي در كودك از نتايج بسيار مهم داستان پردازي است كه او را به فرهنگ خودي پايبند مي كند . كشش ها و جاذبه هاي عناصر شكل دهنده قصه با خواسته ها و نيازهاي روحي و رواني كودكان رابطه دارد(زاپيس ترجمه پرنياني ، 1386).

كودك با ذهن و فكر گسترده اي كه دارد مضامين مختلف اجتماعي و اخلاقي را از لا به لاي حوادث و الفاظ مي يابد و با بينش فيلسوفانه خود كيفيت و مضامين را استدلال كرده و به تدريج وارد رفتار خود مي كند (شعاري نژاد 1378 ) .

تأثيرات عاطفي و قابليت هاي دروني هر فرد در ميزان همانند سازي با قهرمان يا ضد قهرمان نقش مهمي ايفا مي كند به عبارت بهتر ، پذيرش و همسان سازي يا درون فكني خصلت هاي قهرمان داستان ، صرفاً از خوب يا بد بودن وي بر نمي آيد بلكه تحولات عميق دروني سرنوشت قضيه را روشن مي سازد(ياسائي ، 1382 ).

در واقع قصه گويي يكي از مناسب ترين فنون براي دروني سازي تغيير است . بدون اينكه لازم باشد كودك بينش يا فهم خود را در مورد چگونگي وقوع تغييرات به زبان بياورد (پروت[1] و براون [2] ، ترجمه فرهي ، 1387 )

با مروري بر تحول شناختي از ديدگاه پياژه [3] مي توان تأثير داستان را بر تحول رواني كودك به خوبي بيان كرد . پياژه با مطالعه تغييراتي كه در عملكرد تفكر كودك به وجود مي آيد از رشد شناختي مفهومي پويا ارائه مي دهد و اين مفهوم بر كنش متقابل كودك و محيط استوار است . كودك در تعامل با محيط مجموعه اي از ساختارهاي شناختي تشكيل ميدهد و اين ساختارها به او اجازه مي­دهد با محيط سازگار شود . به عبارت ديگر كودك براساس طرحواره هاي ساخته شده اطلاعات رسيده از محيط را كشف مي كند . هر تجربه جديد بر طرحواره هاي موجود وي اثر مي گذارد و آنها را اصلاح و تغيير مي دهد (منصور، 1392).

[1] -Prott

[2] Brown

[3] -Piajet

...

2-3-18-پيشينه پژوهش

اسپين [1] ، كراسكو [2] ، ون دن بروك  [3] ، باكر [4] جرستن [5] (2007) در پژوهشي بيان داشتند كه تاريخ به عنوان قصه در ماهيت و كيفيت فهم تاريخي دانش آموزان با ناتواني يادگيري ، تأثير به سزايي دارد .

ولتر[6] ، ديلالو[7]، آپلك [8] (2006) در پژوهشي نشان دادند كه تركيب قصه درماني بامداخله­هاي ترميمي يادگيري ، يك شيوه مؤثر براي پرداختن به عوامل همايند مانند عزت  نفس پايين در نوجوانان و بزرگسالان با نقص هاي يادگيري زبان مي باشد .

تاپليس [9] و هادوين [10] (2006) طرح ABAB  را براي سنجش اثر بخش قصه هاي اجتماعي در مداخله اي براي پنج كودك مدرسه اي به كار بردند.

اين كودكان در زمان ناهار قادر به پيروي از مقررات سالن غذاخوري نبودند . نتايج نشان داد كه، رفتارهاي هدف (به موقع رفتن ، سرميز نشستن و . .  ) در سه نفر از پنج آزمودني افزايش يافته است.

در مطالعه ديگري ، سانسوستي [11]و پاول –اسميت[12] (2006) قصه هاي اجتماعي را براي آموزش مهارت هاي اجتماعي به كودكان مبتلا به نشانگر آسپرگر به كار گرفته و گزارش كردند كه اين مداخله رفتار اجتماعي دو نفر از سه كودك را ، به نحو مطلوبي تحت تأثير قرار داده است .

اثر بخشي قصه هاي اجتماعي بر افزايش طول مدت حضور كودكان مبتلابه اوتيسم در يك فعاليت اجتماعي (تعامل با همسالان ) توسط دلانو [13] و اسنل [14] (2006) مورد بررسي قرار گرفت .مطالعه آن ها بيان مي كند كه استفاده از قصه هاي اجتماعي بدون آموزش سنتي اين مهارت ها ، مهارت هاي اجتماعي اين كودكان را بهبود بخشيده است .

كروزير[15] و تينكاني [16] (2005) نيز از قصه هاي اجتماعي براي كاهش رفتارهاي مخرب در كودكان مبتلا به اتيسم استفاده كردند . مشاهدات و اندازه گيري هاي آن ها دو هفته بعد از پايان جلسات درماني ، اثر بخشي ((قصه هاي اجتماعي )) را در كاهش رفتارهاي مخرب كودكان تحت مطالعه نشان مي دهد .

اشنايدر و داب (2005) تأثير روش قصه گويي را بر محتواي قصه هاي كودكان در بازگويي، بررسي كردند . آنها قصه هاي ساده اي را به گروهي از كودكان مهد و كودكان پايه دوم به سه روش شفاهي ، تصويري و تركيبي ارايه كردند . نتايج نشان داد كودكان مهد در روش تركيبي بيشتر از روش تصويري يادآوري داشتند ، در حالي كه كودكان پايه دوم در روش هاي شفاهي و تركيبي بيشتر از روش تصويري ياداوري داشتند .

بنا به نظر دنينگ [17](2004 ) از قصه گويي حتي مي توان در سازمان ها نيز استفاده كرد . مديران با استفاده از قصه هاي مناسب مي توانند ، مفاهيم انتزاعي را در چهارچوب سازمان يافته و معني دار به كاركنان ارايه كنند .هرچند در اين خصوص مسأله مهم انتخاب راهبردهاي داستاني مناسب با شرايط هر سازمان است . مديري كه در اين زمينه مهارت داشته باشد مي تواند با استفاده از حكايت هاي شفاف ، سطح ارتباطات كيفي بين مديريت و كاركنان را ارتقا دهد .

[1] -Espin

[2] -Cerasco

[3] -Van . Den . Broke

[4] -Baker

[5] -Gersten

[6] -Wolter

[7] -Dilolloa

[8] -Apelk

[9] -Toplis

[10] -Hadwin

[11] -Sansosti

[12] -Powel -Smith

[13] -Delano

[14] -Snell

[15] -Crozier

[16] -Tincani

[17] -Denning

...

برچسب ها : مباني نظري و پيشينه پژوهش قصه درماني كودكان , مباني نظري و پيشينه پژوهش قصه مباني نظري و پيشينه پژوهش قصه درماني كودكان , مباني نظري و پيشينه پژوهش قصه ,درماني كودكان مباني نظري و پيشينه پژوهش قصه درماني كودكان , مباني نظري و پيشينه پژوهش قصه ,درماني كودكان , فصل دوم كاربرد باليني قصه كودكان, فصل دوم كاربرد باليني قصه كودكان,درماني كودكان , فصل دوم كاربرد باليني قصه كودكان